Informatie over het lymfestelsel

Deze informatie is gecontroleerd door deskundigen.

Naar colofon
Opslaan

Lymfoedeem ontstaat wanneer het lymfestelsel niet goed meer werkt. Hier lees je wat het lymfestelsel is, en wat het doet.

Lees op deze pagina over:

Wat is het lymfestelsel?

Het lymfestelsel bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren. Die zitten in je hele lichaam. Het lymfestelsel heeft verschillende taken.

Het lymfestelsel:

  • voert afvalstoffen af, zoals eiwitten en bacteriën
  • zorgt voor een goede afweer tegen ziektes en infecties
  • zorgt dat er niet te veel en niet te weinig vocht zit in de weefsels van je lichaam

Het lymfestelsel vervoert lymfe door je lichaam en geeft de lymfe af aan je bloed. Zo zuivert het lymfestelsel de lymfe en ruimt het afvalstoffen op.

Wat is lymfe?

Met lymfe wordt het vocht bedoeld dat vanuit je weefsels in je lymfesysteem komt. Het is een kleurloze of geelachtige vloeistof die vooral uit water, eiwitten en lymfocyten bestaat. Lymfocyten zijn witte bloedcellen. Die zijn belangrijk voor je afweersysteem.

Een ander woord voor lymfe is lymfevocht.

Wat zijn lymfevaten?

De lymfevaten zijn de vaten van het lymfestelsel. Ze zijn erg klein en liggen overal in je lichaam. Door de lymfevaten stroomt lymfe. De lymfevaten zorgen ervoor dat de lymfe naar de lymfeklier gaat en vandaar uiteindelijk weer in de bloedvaten terechtkomt.

Lymfe stroomt in één richting: van de weefsels weg en naar de bloedvaten toe. Zo kunnen de lymfevaten onder andere de afvalstoffen en eiwitten wegvoeren die in de weefsels zitten. Een ander woord voor lymfevaten is lymfebanen.

Lymfoedeem

Als het lymfesysteem de eiwitten en het vocht niet kunnen afvoeren, blijven de eiwitten achter in de weefsels. De eiwitten trekken vocht aan. Zo komt er nog meer vocht in de weefsels en ontstaat lymfoedeem.

Wat doen lymfeklieren?

De lymfevaten komen samen in de lymfeklieren. In je lichaam heb je wel honderden lymfeklieren. Ze liggen vooral in je hals, je oksels, je buikholte en je liezen.

De lymfeklieren zitten vol met witte bloedcellen: lymfocyten. Die heb je nodig om ziektes te bestrijden.

De lymfeklieren werken als een filter en halen afvalstoffen en vocht uit de lymfe. De schone lymfe stroomt dan verder en komt weer in het bloed terecht.

Een ander woord voor lymfeklieren is lymfeknopen. De termen worden ook wel door elkaar gebruikt.

Lymfestelsel

Op verschillende plekken in het lichaam zitten groepen lymfeklieren. Ze vormen samen met de lymfebanen het lymfestelsel. Belangrijke groepen lymfeklieren zitten in de hals, langs de luchtpijp, in de oksels, bij de longen, in de buikholte, in het bekken en in de liezen.

Uitzaaiingen in de lymfeklieren

Bij kanker ontstaan er soms uitzaaiingen in de lymfeklieren. Dan stromen er kankercellen met de lymfe mee. Zo komen ze terecht op een andere plek in je lichaam. Dan ontstaat er bijvoorbeeld een uitzaaiing in een ander orgaan, zoals je longen, je lever of in je botten.

Meestal komen uitzaaiingen als eerste in de lymfeklier terecht die het dichtst bij de tumor ligt. Artsen noemen deze lymfeklier de schildwachtklier.

Colofon

Met medewerking van:

illustratie-arts-man

Dr. Robert Damstra

Dermatoloog, Ziekenhuis Nij Smellinghe

illustratie-arts-vrouw

Gerike van den Berg-Wouters

Huid- en oedeemtherapeut, Huidzorg Harderwijk

Foto Wouter Hoelen

Wouter Hoelen, MSc.

Fysiotherapeut en algemeen bestuurslid Nederlands Netwerk voor lip- en lymfoedeem

Linkedin

Gemaakt door de redactie van kanker.nl

Laatste update: april 2023