Hoe dat kan gaan met gedachten en gevoelens……

Lesdag 6 van de basisopleiding tot mindfulness-docent.

‘Wie wil er oefenen met een cliënt die hevig geëmotioneerd raakt tijdens een sessie in de 8-weekse mindfulness-training?’, vraagt de docent. Niemand wil. Uit het niets steek ik mijn hand op. ‘Ik wil het wel proberen, hoewel ik ook precies weet wat mijn valkuil zal zijn’, zeg ik. ‘Maakt niet uit’, zegt de docent, ‘je kunt niets fout doen.’

We doen een korte meditatie met de hele groep, en ja hoor, de meditatie is nog maar net afgelopen of de student naast mij begint hard te roepen dat hij het zo benauwd heeft, en grijpt naar zijn keel. In een seconde denk ik: waar ben ik aan begonnen! Maar ik zit hier om te leren, dus doorgaan.

‘U voelt dus benauwdheid’, vraag ik. ‘Benauwd?!! Ja, benauwd, hier!’, en hij grijpt weer naar zijn keel. ‘En ik ben boos!!’, schreeuwt hij. ‘Nee, ik ben niet boos, ik ben helemaal link! Ook op u!’ Hij schreeuwt maar door en gebruikt daarbij zijn armen om het uiten van zijn boosheid te versterken. De hele groep wacht in spanning af wat er nu gaat gebeuren. Help!, denk ik, wat ga ik doen?! Ik probeer hem te kalmeren door zijn boosheid te benoemen en te zeggen dat ik hem snap (alle emoties, gedachten en lichamelijke gewaarwordingen mogen er immers zijn, volgens de mindfulness-visie). Mijn opmerking werkt alleen maar averechts. Wat nu?, denk ik in een lichte paniek. Ik besluit tegen de rest van de groep te zeggen dat ze een korte pauze kunnen nemen en dat ik met Wibo even verder praat…..

De oefening stopt en we gaan het evalueren. Ik krijg goede adviezen van de groep en de docent: de cliënt serieus nemen, erkennen, valideren, een keuze geven, toestemming vragen: ‘Vind je het oké dat we er even bij stil staan of wil je nu met rust gelaten worden? Heb je nog iets nodig, van de groep?’

Pfff! Dit was best even heftig, zeg! Vooral ook doordat hij pal naast me zat en zijn rol speelde als een acteur met jarenlange ervaring. Gelukkig hebben we even theepauze.

Ik voel me een beetje vreemd. Een mengelmoes van vermoeid, overweldigd, onzeker, een beetje down. Hoe kan dit nou opeens? De hele dag niets aan de hand en nu lijkt het alsof ik wel kan huilen. Ik voel me alleen.

In een flits komt er een herinnering naar boven: Het is 2010, en na een burn-out start ik weer op om te gaan vliegen. Na de verplichte jaarlijkse flightsafety-trainingen, ga ik naar de 3-jaarlijkse training, waarbij er onder andere een kaping gesimuleerd wordt in een mock-up, een nagebouwd stuk vliegtuig waarin we oefenen. Ik speel de stewardess en opeens staat er een passagier op en komt agressief op me aflopen. Hij staat heel dicht bij me, kijkt me met zijn donkere ogen ziedend van woede aan en roept: ‘Dit vliegtuig is gekaapt!’ Mijn adem stokt en ik handel zoals ik in de training geleerd heb. Even later zit ik weer ‘als passagier’ in mijn stoel. Er komt een huilbui op. Niemand ziet het. Zie je, ik ben nog niet sterk genoeg!, kwel ik mijzelf, en dep onopvallend mijn betraande gezicht droog.

.........Na de pauze gaan we weer terug naar het leslokaal. De groep wordt in tweeën gesplitst voor een oefening buiten. Ik merk dat ik er niet meer helemaal bij ben met mijn hoofd. Een medestudent noemt in haar meditatie het woord ‘borstkas’. Opeens voel ik me heel alleen. Borstkas, borstkanker……ik ben hier de enige met borstkanker en de rest is helemaal gezond, flitst er door mijn hoofd. Alsof ik ‘anders’ ben dan de anderen.

De lesdag is afgelopen. Normaal blaak ik van de positieve energie na een lesdag, maar nu voel ik me moe en een beetje down. Hoe komt dat nou?, denk ik. Uiteraard krijg ik deze vraag niet ‘opgelost’.

Gelukkig slaap ik ’s nachts als een roos. Ik word wakker, hetzelfde gevoel is er nog steeds. Er is alleen een groot verschil. Ik doorzie hoe het werkt in mijn hoofd!

Door de oefening met de boze cliënt wordt er onbewust iets getriggerd bij me. Het herinnert mij aan een gebeurtenis uit het verleden; de oefening met de kaper en mijn wankele gestel toen nog. Er komen automatisch allerlei associaties bij, zoals: ‘Toen was ik nog gewoon aan het werk, per 1 augustus wordt mijn contract na ruim 22 jaar ontbonden, de meeste collega’s weten niet eens wat er gebeurd is, ik wil heel graag ‘voor mijzelf beginnen’, maar kán ik dat wel, en hoe moet dat dan allemaal, ben ik wel intelligent genoeg? Bla bla bla.

Dennis komt naar beneden en ik ratel aan één stuk door over wat ik voelde gisteren en vanmorgen. Ik zeg huilend dat ik nu doorzie hoe het werkt: Ik maak iets mee, onbewust herinnert het mij aan een gebeurtenis uit het verleden, het bijbehorende onzekere gevoel van toen voel ik weer (ik ben me daar niet van bewust) en daarna gaan mijn gedachten alsmaar door. Ik voel me alleen door de gedachte de enige persoon te zijn die niet gezond is, weemoedig door de gedachte over mijn dienstverband dat binnenkort eindigt, onzeker door allerlei gedachten over de toekomst. En ga zo maar door. Dennis houdt me stevig vast en ik snik het uit.

Wat ben ik blij dat ik mijn hand opstak in de les!

Ik voel me rijk en heb weer vertrouwen, maar bovenal ben ik heel blij en dankbaar voor het gekregen inzicht:

GEDACHTEN ZIJN GEEN FEITEN

Laat dit nou precies het thema zijn van deze les!

Toeval? Daar geloof ik niet meer in.

Loes